Στην κατάμεστη Αίθουσα Βιβλιοθήκης του Αναγνωστηρίου Αγιάσου έγινε την Κυριακή, 28/5/2002, στις 7 μ.μ. η εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν το Αναγνωστήριο Αγιάσου “Η Ανάπτυξη” σε συνεργασία με το Φωνογραφικό Αρχείο της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών (Βιέννη), με θέμα “Η Αγιάσος και οι κάτοικοι της μέσα από τις αδημοσίευτες φωτογραφίες και τα ταξιδιωτικά ημερολόγια του Γερμανού γλωσσολόγου Πάουλ Κρέτσμερ (1901)”.
Την εκδήλωση χαιρέτησε το πρόεδρος του Αναγνωστηρίου Κλεάνθης Κορομηλάς. Μίλησε ο Στράτος Νικόλαρος, εκ μέρους της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών, ο οποίος αναφέρθηκε στο ταξίδι του Π. Κρέτσμερ στη Λέσβο, επικεντρώνοντας στο πέρασμά του από την Αγιάσο. Προβλήθηκε ανέκδοτο εικονιστικό υλικό, που αποτύπωνε το δομημένο, φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον της ορεινής κωμόπολης στις αρχές του 20ού αιώνα. Στα ταξιδιωτικά του ημερολόγια ο Κρέτσμερ κατέγραψε μεταξύ άλλων τις συνοικίες της Αγιάσου, τους χορούς της τότε εποχής, τα σχολεία και τους δασκάλους, τους ανθρώπους με τους οποίους ήρθε σε επαφή και τους φωτογράφησε. Ακούστηκε ηχογραφημένο το 1901 στη Μυτιλήνη το τραγούδι «Γλυκύτατέ μου άγγελε, εσύ» που τραγουδούσε ο ψάλτης Μιχάλης Ευθυμιάδης από τη Λεοντόπολη της Σαμψούντας. Ο αντιπρόεδρος του Αναγνωστηρίου Παναγιώτης Μ. Κουτσκουδής διάβασε ένα παραμύθι που κατέγραψε ιδιόχειρα στην τοπική διάλεκτο ο Γερμανός γλωσσολόγος. Το πρόγραμμα έκλεισε με μικρό μουσικό πρόγραμμα παραδοσιακών σκοπών και τραγουδιών, από τον Κώστα Ζαφειρίου (σαντούρι), Στρατή Γιαταγανέλη (κιθάρα) και Κατερίνα Κοντή (φωνή).
Το αρχειακό υλικό που παρουσιάστηκε στον κύκλο των τριών εκδηλώσεων που έγιναν στη Λέσβο (Καλλονή, Πλωμάρι, Αγιάσος) θα αναρτηθεί μέχρι τα τέλη του τρέχοντος έτους στην υπό κατασκευή ιστοσελίδα της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών, ώστε να είναι προσβάσιμο σε κάθε ενδιαφερόμενο.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους πολλοί άνθρωποι των Γραμμάτων, του Πολιτισμού, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αρκετοί από τους οποίους ήρθαν από τη Μυτιλήνη. Ανάμεσά τους η κ. Αγγελική Ράλλη, ομότιμη καθηγήτρια γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, ο κ. Στρατής Αναγνώστου, φιλόλογος, πρόεδρος της Εταιρείας Λεσβιακών Μελετών, ο κ. Ηρακλής Κουντουρέλλης, Γενικός Γραμματέας του Δήμου Μυτιλήνης, η κ. Διαμάντω Ρουγκέλλη, πρόεδρος της Κοινότητας Αγιάσου, και αρκετοί άλλοι.
