Το Αναγνωστήριο – Κτηριακές υποδομές

Βιβλιοθήκη – Κινηματοθέατρο

Το Αναγνωστήριο ήταν από τα πρώτα και ελάχιστα πολιτιστικά σωματεία της χώρας, που απέκτησαν δικό τους θέατρο σε σχέδια του αρχιτέκτονα Γ. Γιανουλέλλη και του ζωγράφου Γ. Τσαρούχη.

Το 1966 γίνονται τα εγκαίνια του επιβλητικού κτιρίου της βιβλιοθήκης που δεσπόζει στην είσοδο του χωριού, το 1975 τα εγκαίνια της αίθουσας εκδηλώσεων και θεάτρου και το 1976 τα εγκαίνια του κινηματογράφου.

Την περίοδο 1999 – 2000 χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Αιγαίου ο εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων του Αναγνωστηρίου. Γίνεται προμήθεια και τοποθέτηση σύγχρονων μηχανημάτων ήχου και φωτός, συστημάτων κλιματισμού και πυρασφάλειας, επέκταση και ηλεκτρονική αρχειοθέτηση της βιβλιοθήκης, ανακατασκευή της σκηνής και των παρασκηνίων του θεάτρου.

Τον Ιανουάριο του 2017, ύστερα από σφοδρή και παρατεταμένη χιονόπτωση, υποχώρησε η σκεπή του υπέροχου Θεάτρου μας, ένα από τα μεγαλύτερα, λειτουργικότερα και ομορφότερα του Αιγαίου και καταστράφηκαν ολοσχερώς η πλατεία και ο ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός. Μέχρι σήμερα και παρόλες τις πολλές, επίμονες και συνεχείς προσπάθειες των Δ.Σ του Αναγνωστηρίου δεν έχει βρεθεί λύση για την αποκατάσταση του Θεάτρου.

Από τις σημαντικότερες πανελλαδικά είναι και η Βιβλιοθήκη του σωματείου, που αριθ­μεί γύρω στους 25.000 τόμους βιβλίων (οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν αρχειοθετηθεί ηλεκτρονικά. Καλύπτει πολλούς κλάδους του επιστητού. Τα βιβλία της είναι παλιά και νέα, ελληνικά και ξενόγλωσσα. Πολλά απ’ αυτά αναφέρονται στην αρχαία ελληνική και λατινική φιλολογία και σ’ όλους σχεδόν τους κλάδους του δικαίου. Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι παλιές εκδόσεις, οι παλιές εφημερίδες (της Αγιάσου, λεσβιακές, αθηναϊκές), καθώς και τα λίγα χειρόγραφα.

Τα τελευταία χρόνια στη Βιβλιοθήκη έχουν έρθει μερικά πολύ πλούσια και σπουδαία Αρχεία όπως του Αγιασώτη λογοτέχνη Στρατή Αναστασέλλη (βιβλία, περιοδικά, χειρόγραφα και επιστολές), του Αγιασώτη μουσικού και δεξιοτέχνη του βιολιού Χαρίλαου Ρόδανου (βιβλία μουσικής, παρτιτούρες, κά) και του Μυτιληνιού γραμματολόγου και λογοτέχνη Κώστα Μίσσιου (110 ντοσιέ και πάνω από 2000 φάκελοι με χιλιάδες τεκμήρια για Λέσβιους λόγιους και λογοτέχνες)

Λαογραφικό Μουσείο – Πινακοθήκη

Το 1988 γίνεται η τελετή των εγκαινίων του Λαογραφικού Μουσείου. Το κτίριο, που βρίσκεται δίπλα από το κτίριο της Βιβλιοθήκης και του Κινηματοθεάτρου, χτίζεται σύμφωνα με τα παραδοσιακά οικιστικά πρότυπα της Αγιάσου (κεραμοσκεπή, πελεκητές πέτρες, σαχνουσίνι κλπ) και εναρμονίζεται με τη γραφικότητα του τοπίου.

Στις 8 Αυγούστου 2010 γίνονται τα εγκαίνια της Ιδιωτικής Λαογραφικής Συλλογής του Στρατή Τζίνη, που φιλοξενείται στο ισόγειο. Μία συλλογή με δεκάδες εργαλεία και αντικείμενα των περασμένων δεκαετιών εντυπωσιακά οργανωμένη. Στη δεύτερη αίθυσα του ισογείου βρίσκουμε αργαλειούς, μικρή αναπαράσταση εργαστηρίου κεραμίστα και εκθέματα από τα βιοτεχνικά εργαστήρια της παλιάς Αγιάσου.

Στον όροφο υπάρχουν χώροι διαμορφωμένοι όπως ένα παλιό αγιασώτικο παραδοσιακό σπίτι με πλήθος αντικειμένων, έκθεση παραδοσιακής φορεσιάς με ρούχα σπάνια και συλλεκτικά, πολλές αρχειακές και ιστορικές φωτογραφίες, μοναδικά Αγιασώτικα κεραμικά από τα εργαστήρια της οικογένειας Χατζηγιάννη και της οικογένειας Κουρτζή (δωρεές Ευαγγελινέλλη, Βασίλη Καλογερά, Χρήστου Πράτσου) και Πινακοθήκη με πολλούς πίνακες Λεσβίων Ζωγράφων.

Στη μεσαία αίθουσα του ορόφου βρίσκεται και η εντυπωσιακή και πρωτότυπη συλλογή παλαιών ραδιοφώνων και γραμμοφώνων από τις αρχές έως τα μέσα του 20ου αιώνα, δωρεά του Αγιασώτη συλλέκτη Ηλία Παπαπορφυρίου. Παρουσιάζονται 70 περίπου ραδιόφωνα και γραμμόφωνα, όλα σε λειτουργία, και μια ιδιαίτερη συλλογή με δίσκους βινυλίου (78, 45, 33 στροφών).

Το Καστέλι

Λίγο έξω από την Αγιάσο βρίσκεται ο γραφικότατος λόφος «Καστέλι», στον οποίο ανεβαίνεις ακολουθώντας ένα παλιό παραδοσιακό λιθόστρωτο μονοπάτι που φιδοσέρνεται ως την κορφή του, η οποία στεφανώνεται από τα απομεινάρια ενός παλιού μεσαιωνικού οχυρού. Η θέα που απλώνεται στα μάτια του επισκέπτη είναι μοναδική και πανοραμική.

Το 1960 χτίζεται καινούριο ξωκλήσι στη θέση του παλιού και ετοιμόρροπου. Στις 6 Σεπτεμβρίου 1974 εγκαινιάζεται το υδρευτικό σύστημα του λόφου, πράγμα που δίνει άλλη όψη και δυνατότητα παραπέρα αξιοποίησής του, με κατασκευή δεξαμενής νερού και τουριστικού περιπτέρου, τουαλετών, βρύσης, κήπου. Σήμερα το Καστέλι αποτελεί ένα από τα ωραιότερα φυσικά θέρετρα της Αγιάσου.