Η Αγιάσος – Αξίζει να δείτε

Επισκέψιμοι χώροι του οικισμού

• Η εκκλησία της Παναγίας, βασικός πόλος έλξης όλων των επισκεπτών. Είναι τρίκλιτη βασιλική, περιτριγυρισμένη από ψηλούς τοίχους, αφού παλιά ήταν μοναστήρι.
• Το Λαογραφικό Μουσείο του Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου που λειτουργεί στο χώρο της αυλής του. Εδώ υπάρχει μια εξομοίωση δωματίου παραδοσιακού αγιασώτικου σπιτιού. Περιέχει, επίσης, πολύτιμα έργα λαϊκής τέχνης, παλιά τιμαλφή από δωρεές πιστών, παλιά νομίσματα κ.ά.
• Το Εκκλησιαστικό Μουσείο του Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου που λειτουργεί επίσης στον περίβολό του. Παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον μια που εκεί εκτίθενται ο Σταυρός με το Τίμιο Ξύλο, τα ιερά λείψανα των αγίων, ιερά Ευαγγέλια και Σκεύη και πολλά άλλα αξιόλογα εκθέμματα.
• Ο “Κήπος της Παναγίας”, μια καταπράσινη και ολόδροση περιοχή με το ιστορικό εξοχικό της κέντρο. Εδώ ο επισκέπτης θα βρει ένα θεόρατο αιωνόβιο πλάτανο, στη σκιά του οποίου μπορεί να ξαποστάσει απολαμβάνοντας μια όμορφη θέα του χωριού από κάτω προς τα πάνω.
• Τα παρεκκλήσια της Ζωοδόχου Πηγής και του Αγάθωνος του Εφεσίου, όπου κατά την παράδοση έφτιαξε τη σκήτη του ο κομιστής της εικόνας της Παναγίας.
• Ο Ιερός Ναός της Αγίας Τριάδας που βρίσκεται στην περιοχή “Καμπούδι” στην πάνω είσοδο του χωριού. Είναι ο δεύτερος μεγάλος ναός της Αγιάσου. Χτίστηκε το 1870 και είναι πιστό αντίγραφο της εκκλησίας της Παναγίας και των άλλων βασιλικών του 18ου αιώνα της Λέσβου.
• Η Πλατεία της Αγοράς με το νεοκλασικό καφενείο “Καφενταρία”, που βρίσκεται πάνω από την εκκλησία της Παναγίας. Χώρος εξαιρετικά γραφικός, με πλακόστρωτο, βαθύσκιωτο πλάτανο και αναρριχητικά φυτά που γεφυρώνουν τους γύρω στενούς δρόμους, ο οποίος από τα πολύ παλιά χρόνια αποτελεί τον αφαλό του χωριού όπου χτυπά η καρδιά της κοινωνικής του ζωής.
• Το κτιριακό συγκρότημα του Αναγνωστηρίου, με τη Βιβλιοθήκη, το Κινηματοθέατρο και το σπάνιο Λαογραφικό του Μουσείο, που βρίσκεται στην πλατεία του Δημαρχείου (τέως σταθμού λεωφορείων) στην κάτω είσοδο του χωριού.

Στον παραδοσιακό οικισμό της Αγιάσου έχουν χαρακτηριστεί με υπουργικές αποφάσεις διατηρητέα ή ιστορικά διατηρητέα και έργα τέχνης, μεταξύ άλλων, τα παρακάτω κτίρια, που αξίζει να επισκεφθείτε :

• Το κτιριακό συγκρότημα του παλιού δημοτικού ελαιοτριβείου που βρίσκεται στη θέση «Καμπούδι». Άρχισε να χτίζεται το 1879. Ήταν το τρίτο στη σειρά ατμοκίνητο ελαιοτριβείο του νησιού μας.
• Το κτιριακό συγκρότημα του Παλαιού Ξενώνα ιδιοκτησίας Ιερού Προσκυνήματος Παναγίας Αγιάσου (“Χάνια”) που βρίσκεται κοντά στην Πλατεία Αγοράς. Άρχισε να χτίζεται μετά την ανέγερση του σημερινού ναού της Παναγίας (1815), ανακαινίστηκε το 1857, καταστράφηκε από τη μεγάλη φωτιά του 1877 και ξαναχτίστηκε το μεν νότιο τμήμα του την περίοδο 1895-1898 το δε βόρειο το 1905. Το 2006 ανακαινίστηκε με κοινοτικά κονδύλια.
• Το ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής κτίριο του Νέου Ξενώνα ιδιοκτησίας Ιερού Προσκυνήματος Παναγίας Αγιάσου που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Η κατάθεση του θεμέλιου λίθου έγινε το 1927 και η ανέγερσή του ολοκληρώθηκε το 1931.
• Το κτίριο “Καφενταρία” (παραδοσιακό καφενείο) ιδιοκτησίας Δήμου Αγιάσου, που βρίσκεται στην Πλατεία Αγοράς του χωριού. Χτίστηκε το 1857, καταστράφηκε από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1877 και ανακαινίστηκε με τη χορηγία του Δημήτρη Μαλιάκα το 1879.

Φυσικά θέρετρα

Καρήνη

Σε απόσταση εννιά χιλιομέτρων απ’ την Αγιάσο βρίσκεται η μαγευτική εξοχική τοποθεσία της Καρήνης, που αποτελεί πραγματική όαση μέσα στον απέραντο ελαιώνα. Μέσα στην οργιαστική βλάστηση των καρυδιών και των μπαξέδων και κάτω από τον παχύτατο ίσκιο των αιωνόβιων πλατανιών, ο επισκέπτης μπορεί να βρει τη γαλήνη και την ξεκούραση, να δροσιστεί από την αναβλύζουσα ζωογόνο πηγή κρύου και διαυγέστατου νερού που χύνεται σε μια παλιά ρωμαϊκή δεξαμενή και να γευματίσει στα γραφικά καφενεδάκια. Από την Καρήνη ξεκινά το λιθόστρωτο μονοπάτι που οδηγεί στον Ασώματο και στην Αγιάσο (η λεγόμενη “πατουμένη”).

Αι Δημήτρης

Ένα χιλιόμετρο περίπου μετά τη διασταύρωση Αγιάσου-Πολιχνίτου, περνάμε μέσα από την κοιλάδα του Άι Δημήτρη, με το ομώνυμο ξωκλήσι, τους πανέμορφους μπαξέδες, τα γάργαρα τρεχούμενα νερά και τα γραφικά καφενεδάκια, που ζώνεται τριγύρω με το πηχτό πράσινο του πεύκου και της ελιάς.

Πεζοπορικές διαδρομές

Το φυσικό περιβάλλον της Αγιάσου προσφέρεται για αλησμόνητες πεζοπορικές διαδρομές μέσα από λιθόστρωτα μονοπάτια (πατουμένις) που σε οδηγούν σε μαγευτικές τοποθεσίες, απ’ όπου το μάτι αγκαλιάζει το απέραντο πράσινο του ορεινού όγκου Ολύμπου σ’ όλες του τις αποχρώσεις, καθώς σμίγει με το γαλανόλευκο του ουρανού ή το βαθυγάλαζο της μακρινής θάλασσας.

Η ανάβαση στην κορφή του Ολύμπου είτε με τα πόδια είτε με το αυτοκίνητο σε αποζημιώνει με το παραπάνω. Θέα μοναδική σε γυροφέρνει. Η ματιά απλώνεται ανεμπόδιστη προς όλα τα σημεία του ορίζοντα. Ανατολικά ο κόλπος της Γέρας, η χερσόνησος Αμαλής, ο πορθμός της Μυτιλήνης και η Μικρασιατική γη. Βόρεια ο πευκώνας που κατηφορίζει ως τον κόλπο της Καλλονής και η γυμνή ομορφιά της Βορειοδυτικής Λέσβου. Δυτικά και νότια, πίσω από τα δασωμένα βουνά και τις ανήλιες ρεματιές, το καταγάλανο χρώμα του Αιγαίου. Και στα πόδια σου η ονειρική Αγιάσος, απλωμένη αμφιθεατρικά στην αγκαλιά των γύρω βουνών.